ЯЗМАЛАР
-
Сөмбелә өйрәсе куе була
Сөмбелә ул – көзге уңышны җыеп алганнан соң уздырыла торган халкыбызның борынгы бәйрәме. Безнең бабаларыбызда, игенчелек белән шөгыльләнгән башка халыклардагы кебек, Уңыш бәйрәме булган. Татарларда ул «Сөмбелә» дип йөртелгән.
-
«Мәгариф»леләр Яңа Кенәр мәктәбендә
Яңа Кенәр мәктәбендә Россия мөселманнары Диния нәзарәтенең мәдәният бүлеге җитәкчесе Ренат Абянов, «Читай» нәшрият йорты директоры Илшат Сәләхетдинов һәм «Мәгариф» журналы редакциясе журналистлары белән очрашу узды.
-
Урамда буран дулый
Татарстан кече һәм урта бизнес ассоциациясенең матбугат хезмәте җитәкчесе, башкаручы директоры, ТР җәмәгать палатасының эшмәкәрлекне үстерү буенча эшче төркеме әгъзасы, «Rite Pro» IT компаниясен оештыручы һәм аны үстерүгә зур көч куйган шәхес иде ул. Алтынчы дистәне тутырып килүче, типсә тимер өзәрлек ир-егет – Наил Галиевне искә алу кичәсендә элеккеге хезмәттәшләре, якыннары аның белән бергәләп башкарган эшләрне, ул узган юлны олы сәхнәдән торып бәян иттеләр. Аның хөрмәтенә җырлар башкарылды. Кеше китә, җыры кала, дип язучы Мөхәммәт Мәһдиев Наил кебекләр турында әйткән. Ул нәкъ шундый затлардан булган. Махсус хәрби операциядә катнашып, 2024 елның 20 гыйнварында ак кар өстендә каны тамган Наил Камил улы хәзер җир куенында. Кыю ил сакчысын, альбомындагы фотосурәтләр һәм һәлак булганнан соң гаиләсенә тапшырылган «Батырлык» ордены хәтерләтә. Боларны беркайчан да күңелдән сызып ташлап булмый, буыннан-буынга күчә торган рәхмәт белән тулы хәтер сандыгы ул. Бу очрашуда шуны барлап утырабыз.
-
Мари йолалары ни сөйли?
Киләчәк буынны борынгылар тәҗрибәсенә, милли традицияләргә нигезләнеп тәрбияләргә кирәк дигән фикердә марилар. Форсатны да кулдан ычкындырмыйлар – фольклор, уен, әкият, хәтта махсус фестивальләр аша балаларны тарихка җәлеп итә беләләр.
-
Тамчыгөл: «Сәнгать аша телгә өйрәтәм»
«Сим, сим», «Йолдызлы җыр», «Кызыл карлар» кебек җырлары белән татар эстрадасында популярлык казанган җырчы Тамчыгөл сәхнәдән юкка чыгуын тамашачылар сизеп алгандыр. «Кая югалды?» дип кызыксынучы укучыларыбыз өчен Тамчыгөл Камаева эстрадада карьера төзүгә караганда, балаларга белем бирү омтылышы көчлерәк булуы турында сөйләде.
-
Питер татарлары
Татар аяк басмаган җир юктыр инде бу дөньяда. Төньяк башкала саналган Санкт-Петербург та искәрмә түгел. Питердагы татар яшьләренең ана телебезне, мәдәниятебезне саклап калу юлында башкарган эшләре байтак. Тәрбиянең бер ысулы шул түгелме?
-
Каюм Насыйри турында кызыклы 14 факт
«Гаилә һәм мәктәп» журналында яңа сәхифә башлап җибәрәбез. Татар иҗтимагый фикерен формалаштыруда, милләтне алгарышка илтүдә, рухи үсешкә ирешүдә мәгърифәтчеләрнең урыны һәм өлеше биниһая зур. Без аларның күркәм эшчәнлеген, тормыш юлларын, иҗатлары һәм мирасларын ачыклап, замана укучысына ирештерүне кирәк таптык. Татар милләтендә алар күп булган. Без белгәннәре фәкать урта гасырлардан башлап кына билгеле. Милли җирлекне, атаклы шәхесләребезне оныттырмау максатыннан, әлеге сәхифәбез файдалы булыр дип өметләнәбез. Бүгенге героебыз – галим, педагог, язучы, мәгърифәтче Каюм Насыйри.
-
Мәктәпсез тормыш
Бүген тормышыбызны мәктәпсез күз алдына китерү кыен. 7 яше тулдымы, күпчелек балалар гыйлем йорты бусагасын атлап кереп, анда 9–11 елын уздыра. Әмма соңгы вакытта балага белем бирү функциясен дәүләт кулларына тапшырмыйча, әлеге бурычны үз өстенә алган ата-аналар күбәя. Күнегелгән гадәтләргә каршы чыгып, “гаиләдә белем алу” формасын сайлаучыларның елдан-ел артуына заманча карашлы ата-аналар сөенеп туя алмый. Мәгариф өлкәсе вәкилләре исә моңа шактый тискәре караш белдерә.
-
Каз өмәсе
Ноябрь аенда Мөслим районында дүртенче тапкыр Бөтенроссия «Каз өмәсе 2024» фестивале гөрли. Бөтендөнья татар конгрессы тарафыннан оештырылган чарага каз йолку буенча гына түгел, чигү, сый әзерләү, мендәр тутыру, картина ясау, видеоролик төшерү һ.б. шундый күпкырлы талантларга ия осталар җыела. Фестиваль кысаларында шәҗәрәләр дә барлана. Ә бит барысы да гап-гади каздан башлана!
-
Очучыдан галимлеккә илткән юл
Котлыйбыз! 50 ел дәвамында педагоглык эшчәнлеге белән шөгыльләнүче Рәсимә Равил кызы Шәмсетдинова – «Мәгариф», «Гаилә һәм мәктәп» журналлары коллективы өчен дә көтеп алынган остаз. Ул – «Авыл укытучысы» бәйгесенең алыштыргысыз жюри рәисе. Без аны олы юбилее белән тәбрик итәбез, исәнлек-саулык, гаилә бәхете, иман байлыгы, имин, озын гомер телибез!
-
Фәнис абыйлы Кызылъяр мәктәбе
Баулы районының Фәнис Яруллин исемендәге Кызылъяр урта гомуми белем бирү мәктәбендә яңа уку елы ел саен матур традициядән башлана. Белем дөньясына беренче тапкыр аяк баскан укучы сабый балалар әти-әниләре белән бергә мәктәп тирәсендә миләш куаклары, каен, чыршы агачлары, алмагачлар утырта.
-
Ясалма фәһем тормышны җиңеләйтерме?
Ясалма фәһем төшенчәсе тормышыбызга үтеп кереп, төрле өлкәләрдә, юнәлешләрдә киң колач җәйде. Галимнәр генә түгел, гади халык та ясалма зиһеннең яңалыкларын, файдасын татый хәзер. Ясалма фәһем ярдәмендә мәкаләләр, видеолар, хәтта фильмнар, китаплар, комикслар, рәсемнәр эшләү һәм тавыш язмаларын төрле телләрдә яңгырату мөмкинлеге туды. Ясалма фәһемнең тормышыбыздагы мөмкинлекләре турында әлеге өлкәдә онлайн-курслар, вебинарлар оештырган Райнур ХӘСӘНОВ белән очрашып сөйләштек. Мәгълүмат технологияләре белгече Райнур әлеге юнәлештә төрле проектлар, шулай ук сайтлардан башлап, мобиль кушымталарга кадәр эшли. Ул ясалма зиһеннең татар дөньясындагы роле турында да сөйләде.
-
Хезмәт юлы мәктәптән башлана
Җитмешенче елларда үзем укыган Әсән (Башкортстан, Дүртөйле районы) урта мәктәбенә әйләнеп карыйм да тагын бер мөһим традиция-күренешне искә төшерәм: «профориентация» эше яхшы куелган иде анда. Әйе, бервакыт мәктәп линейкаларында шундый сүз ишетелә башлады. Укучыларга авыр аңлашылса да, укытучы халкы аны бик тиз каләм очына алды, ниндидер планнар төзеп, эшкә дә кереште. Бераздан барысы да аңлашылды, мәктәп җыеннарында, класс сәгатьләрендә кат-кат телгә алынып, бу сүзнең мәгънәсе күпмедер ачыкланды: мәктәп укучы балаларны мәктәп елларыннан ук тормышка, хезмәткә, киләчәк профессиягә әзерли башларга тиеш икән...
-
Китмәче, мөгаллим!
Әдәбиятны башлангыч сыйныф укытучысы өйрәтә, географиядән тарих белгече белем бирә, технология дәресен физрук алып бара. Сәбәбе дә билгеле: укытучылар җитми. Мөгаллимнәр ни өчен мәктәптән «кача»? Аларны тотып калу юллары бармы?
-
Виртуаль челтәр кармагында
Цифрлы технологияләр заманында туган гугл буыны (аларга шундый атама да бар) ике-өч яшьтә үк үзләренең әби-бабайларына караганда телефонны яхшырак белүен күрсәтә. Бик күп плюслары (аралашу чикләренең киңәюе, диваннан тормый гына дөньяның теләсә кайсы китапханәсенә, музеена «керү», онлайн-курслар һ.б.) белән беррәттән, заманча мөмкинлекләрнең бик зур тискәре яклары да бар шул.
ТӘКЪДИМ ИТӘБЕЗ
